Hãy trở thành “Ông chủ đài truyền hình” của chính mình

• “Mẹ ơi, mẹ có thấy cái kính cận của con ở đâu không?” – “Con đang đeo trên mặt mà nói gì vậy?” – “Ủa…”

• “Mẹ ơi mẹ có thấy chìa khóa xe/cái mũ bảo hiểm của con để đâu không? Rõ ràng mới để trên bàn đây mà sao tìm không thấy ta?” – “Ủa chứ cầm trên tay cái gì đó?” 

…….

Đây là câu chuyện mà một em đồng nghiệp trong team Truly Inspired của mình thường xuyên gặp phải, em hay kể cho mình nghe những điều lặt vặt này trong cuộc sống, mỗi khi hai chị em bàn xong công việc. Rõ ràng đây là những câu chuyện rất nhỏ, nhưng vấn đề là nó đã xảy ra quá thường xuyên với đứa em này của mình. Và mình tin, bạn cũng sẽ chứng kiến hoặc đích thân làm chủ nhân của những “câu-hỏi-ngớ-ngẩn” này, phải hong?

Những lần chuyện trò cùng em cũng như qua nhiều phiên coach 1-1 với các Coachee, mình nhận ra không chỉ em đồng nghiệp mà hầu như mọi người đều đang gặp tình huống tương tự: Không ý thức được mình đã/đang làm gì. Điều này nói một cách thẳng thắn thì có lẽ chúng ta đã và đang sống trong sự “thiếu tỉnh thức” rất nhiều. 

Có một câu nói của Thiền sư Minh Niệm trong khóa tu “Thiền và Lãnh đạo” (2021) trên youtube về lãnh đạo tỉnh thức mà mình rất thích, như thế này: “Chúng ta đã trải qua những tháng ngày mà cuộc đời mình thuộc về người khác, thuộc về ngoại cảnh, thuộc về dòng chảy của xã hội ngoài kia.” 

Mình nghĩ rằng hầu hết mọi người đều ở trong trạng thái của câu nói mà Sư Minh Niệm đã nói ở trên. Ta thường không làm chủ được chính mình trong tình cảm, trong công việc, trong mối quan hệ, trước những vấn đề của cuộc sống hằng ngày. 

Mỗi ngày trôi qua, chúng ta luôn cố gắng để lãnh đạo, làm chủ nhiều thứ trong cuộc đời như là: sai khiến người khác hành động theo ý của mình, cố gắng điều khiển mọi thứ theo dự định và kế hoạch của bản thân, muốn mọi sự trơn tru không tì vết và sẽ rất tức giận/đau khổ, hoặc có cảm giác thất bại khi mọi chuyện không như mình nghĩ. Trong khi đó, thứ chúng ta cần làm chủ nhất là: CHÍNH MÌNH, thì lại làm thật dở tệ.

Điều này rất dễ dàng xảy ra trong gia đình của chúng ta. Đặc biệt trong mối quan hệ giữa cha mẹ – con cái, vợ – chồng hay thậm chí là người yêu của nhau.

• Đã bao nhiêu lần bạn đã và đang trải qua những tháng ngày mù mờ, vô định, không biết bản thân sẽ làm gì, cư xử ra sao với mối quan hệ gần gũi bên cạnh mình?
• Bạn thậm chí không có thời gian để “nhìn thấy” khuôn mặt của chính những người thân mà có vẻ như chúng ta vẫn gặp mặt mỗi ngày, hay chẳng thể nào hiểu nổi họ đang nghĩ gì? Cảm thấy ra sao? Đang đối mặt với những khó khăn nào?

• Bạn không đủ sức để nhìn rõ đúng sai của vấn đề, mà chỉ có thể nhìn nhận chúng một cách phiến diện theo ý kiến của mình, và không có thời gian để nhận ra chính các phiền não, căng thẳng của riêng mình?

Bạn biết không? Sự thật là cho dù bạn có mong muốn quan tâm đến người khác bao nhiêu đi nữa cũng sẽ không đủ. Bạn cần nhận ra rằng, chúng ta không cần hay đúng hơn là không thể làm chủ tất cả những điều đó. Thứ quan trọng mà chúng ta cần chính là sự “Tỉnh thức” mà thôi. 

Với nhiều người, “Tỉnh thức” là một điều gì đó rất khó để thực hiện. Nhưng chúng ta hãy thử cân đo đong đếm lại, nếu trở thành một người tỉnh thức thì sẽ như thế nào? Sự tỉnh thức không chỉ giúp mình đạt kết quả tốt trong các mối quan hệ, hoàn thiện bản thân mà còn hỗ trợ cho công việc và đời sống… Vậy nên, việc tỉnh thức để lãnh đạo tốt tâm trí và cảm xúc của chính mình là điều cần thiết, trước khi bạn muốn lãnh đạo một ai khác. 

Với mình, “Lãnh đạo tỉnh thức” gồm có hai phần: Lãnh đạo chính mình và lãnh đạo người khác. Trong bài viết này, mình sẽ viết về “Lãnh đạo chính mình” với 2 phần quan trọng: lãnh đạo tâm trí và lãnh đạo cảm xúc.

Lãnh đạo tâm trí

Bạn đã từng ở trong câu chuyện như thế này chưa?

Mỗi ngày bạn đều dành thời gian và tâm trí mình để quan tâm, chăm sóc cho một người quan trọng nào đó. Nhưng chỉ cần một ngày bạn quên làm một việc, dù là nhỏ xíu thôi, thì người đó bỗng dưng hờn dỗi, chán ghét hoặc thậm chí là tức giận với bạn? 

Có rất nhiều người trong chúng ta, khi người khác làm cho mình nhiều việc tốt nhưng chỉ cần một việc người ta không làm, hoặc làm chưa tốt/chưa đúng ý, chúng ta sẵn sàng quên hết các việc tốt kia, chỉ chăm chăm vào một điều mà họ đã/đang thiếu hoặc sai đó, để rồi đánh giá/nhận xét họ một cách đầy cảm tính và quy chụp theo góc nhìn của bản thân?

Đây chính là biểu hiện của sự thiếu tỉnh thức trong tâm trí. Khi thực sự tỉnh thức, chúng ta sẽ nhìn nhận được rằng đó chỉ là một lần thiếu sót, sơ ý chứ không phải chủ đích họ muốn như vậy. Hơn nữa, khi một ai đó làm việc tốt cho mình, quan tâm mình không phải là một trách nhiệm hay nghĩa vụ luôn luôn. Đó chỉ là ý tốt, lòng tốt và sự tử tế của họ mà thôi. Nhưng, chúng ta vẫn còn quá nhiều người vô tư và cho đó là điều mình xứng đáng được hưởng, còn đối phương thì có nghĩa vụ phải đáp ứng 100%! 

Lãnh đạo Cảm xúc

Chúng ta lại tiếp tục với một ví dụ khác nữa, mà mình nghĩ đây cũng là điều rất nhiều người hay gặp phải.

Người em quen của mình ở Việt Nam, có chơi thân với một chị bạn nọ khoảng ba năm, người chị ấy rất tốt với người em của mình, luôn là người giúp đỡ em ấy, trò chuyện vui vẻ, nếu có ai nói xấu em trên mạng xã hội, thì chị ấy sẵn sàng đứng ra bảo vệ, đáp trả bằng bình luận hay thậm chí là nhắn tin cho đối phương để đối chất. Họ thuê chung một căn chung cư, cùng san sẻ với nhau nhiều điều. Nhưng trớ trêu thay, một ngày nọ, đứa em của mình phát hiện ra chính người chị ấy là người rất hay nói xấu em với những mối quen thân, những mối bạn chung của hai người. Người chị ấy khôn khéo đến mức, trong tất cả tin nhắn kể xấu em không hề có một câu nào là xấu, nhưng khi xét lại ý nghĩa từng đoạn thoại thì câu nào cũng là ngụ ý về người em đó cả. 

Chẳng hạn như, công việc của em làm rất hay đi tiếp khách và phải về khuya, cuối cùng không hiểu thế nào, qua miệng của người chị ấy, em đã trở thành phiên bản ăn chơi bét nhè, say xỉn, đi khuya không về. Như một chân dung của cô gái làng chơi chính hiệu. 

Em mình đã rất thất vọng, buồn bã và khóc nhiều ngày liền vì không nghĩ rằng người mà mình xem như chị em ruột thịt, lại có thể nói ra những lời có mức sát thương như vậy, đối với tình cảm chân thành và lòng tin tuyệt đối của em.

Bạn có trải qua chuyện đau lòng như thế chưa? 

Khi nghe qua vấn đề này, mình rất thấu cảm và thấy thương em vô cùng. Tuy nhiên mình không ngăn cản những đau khổ của em được, cũng chẳng thể thay em vượt qua được cảm xúc tiêu cực mà em đang có. Mình chỉ có thể nhắn nhủ với em ấy – hay bạn – người đang ở trong tình huống tương tự như thế, một điều như thế này:

Nếu như có ai đó bịa đặt về chúng ta, việc quan trọng nhất là giữ được cảm xúc không nổi nóng, không tức giận đùng đùng. Điều bạn cần làm tiếp theo chính là ý thức rõ ràng về giá trị của bản thân mình, đồng thời xác định lại xem mình đã từng làm sai điều gì trong mối quan hệ đó hay không, hoặc bản thân có thực sự làm điều sai trái mà người ta đã nói đó không. Nếu như bạn không làm những điều tệ hại đó thì tin mình đi, sẽ luôn có ai đó tin con người và giá trị thật của chính bạn, qua năm tháng tiếp xúc. Còn với những ai không tin, việc giải thích lại càng thừa thãi. Giá trị của bạn, của mỗi người chúng ta không phụ thuộc phán quyết của người khác. Đâu thể nào vì đôi ba lời nói của người khác mà mình thay đổi bản thân được.

Khi chúng ta biết làm chủ cảm xúc và quán chiếu được các suy nghĩ của mình thì sẽ không có đau khổ nào kéo dài, và cũng chẳng ai có thể khiến cho bạn chìm sâu vào tiêu cực, đau buồn quá sâu – trừ khi bạn cho phép.

Quay trở lại câu chuyện ở trên, thật may mắn khi đứa em của mình đã không làm bất kì điều gì vượt quá như là chửi bới, la hét hay thể hiện sự tức giận ầm ĩ với người chị kia. Em đã lẳng lặng tìm nhà khác để thuê và lấy lý do tiện cho công việc để chuyển qua chỗ ở khác. Còn những người bạn khác khi nghe những thông tin của em từ người chị đó, họ không tin vì đã biết rõ em là người như thế nào. 

Vậy mới nói, bạn thân mến, nếu bạn tin tưởng vào giá trị thật của chính mình thì chắc chắn sẽ có người tin tưởng bạn! Không cần phải chứng minh điều gì, mọi thứ sẽ tự diễn tiến theo cách riêng của nó, và bạn sẽ được “trả lại công bằng” nếu ai đó cố tình làm điều gì sai trái với bạn. 

Như thầy Minh Niệm cũng từng chia sẻ: 

“Mình phải là ông chủ của chính mình. Làm ông chủ đài truyền hình của mình. Ông chủ đài truyền hình có rất nhiều kênh, muốn ở kênh nào sẽ ở kênh đó. Mình muốn ở kênh bình an, thư giãn, đầy hiểu biết và yêu thương là sẽ mở kênh đó. Không ai có thể điều khiển các kênh truyền hình của mình, cho dù ngoài kia có tác động như thế nào nhưng mình vẫn giữ được cái kênh của chính mình” 

Một khi bạn đã làm chủ được tâm trí và cảm xúc của chính mình, bạn chắc chắn cũng sẽ làm chủ được hành động và lời nói, trong nhiều hoàn cảnh khác nhau. Khi việc “lãnh đạo chính mình” trong tâm trí và cảm xúc thường xuyên diễn ra mỗi ngày, cơ thể của bạn cũng sẽ bắt đầu biết “phản ứng chậm”, suy xét những ảnh hưởng của từng hành vi đến với sự việc, con người xung quanh. Từ đó, bạn sẽ có thể làm chủ và xử lý tốt các tình huống độc hại, hoặc cấp bách một cách tử tế nhất và sẽ giảm rủi ro số lần đưa ra các quyết định “ngớ ngẩn”.

Bạn thân mến, 

Bên trong mỗi chúng mình đều có một viên ngọc quý mà do bộn bề của cuộc sống thường nhật khiến đôi khi ta sẽ không đủ sự tỉnh thức, để mài giũa cho viên ngọc bên trong được sáng sủa hơn. Nhưng mình mong rằng, viên ngọc bên trong bạn sẽ luôn được thắp sáng, để mỗi ngày trôi qua bạn đều có cơ hội sống trong bình an và hạnh phúc!

Thực tập “Lãnh đạo tỉnh thức” hoàn toàn không dễ dàng, nhất là khi bạn làm điều đó một mình. Trên hành trình tỉnh thức ấy, nếu bạn cần một người đồng hành và thực thi cùng để chiến thắng bản thân, Truly Inspired luôn ở đây, sẵn sàng hỗ trợ và giúp đỡ bạn, nhé!

Thương bạn lắm,
Truly Inspired