Lãnh đạo “cái Tôi” với tỉnh thức

Đã bao giờ bạn rơi vào trạng thái như thế này chưa?
Mong muốn người khác nghe theo ý của mình, nhưng họ lại cứ làm theo ý của họ, khiến bạn không vui.
Yêu cầu người khác giải quyết vấn đề theo cách của mình, nhưng họ làm theo cách mà họ cho là đúng, thế là tức giận.

Hay ngược lại,
Bạn ghét cảm giác bị ai đó ra lệnh và bắt buộc.
Bạn không thích bị sai khiến hay đàn áp.
Bạn muốn được thoải mái là chính mình, làm điều mình thích, bảo vệ được quan điểm và chính kiến bản thân. Còn lại, không hề thích những gì mà người khác gợi ý cho, hoặc cũng có khi cố gắng nghe vì nể nhưng thật lòng bạn thấy rất khó để tiếp nhận?

Mình tin rằng có hàng trăm lần bạn rơi vào các tình huống như vậy. Nhưng, bạn biết lý do tại sao chúng ta thường hay có cảm giác đó không?
Chính là do bản ngã, do “cái Tôi” vốn có bên trong của mỗi người. 

Mình biết, một người dù hiền lành nhân hậu và bao dung đến đâu đi chăng nữa, họ cũng sẽ có “cái Tôi” bên trong. Cái Tôi ấy tồn tại song song như hình và bóng với cơ thể vật lý bên ngoài của chúng ta. Chỉ là, có người sẽ chọn cách thể hiện ra, còn có người thì giấu nó đi mà thôi.

Sự tồn tại của “cái Tôi” là lẽ tự nhiên, chính nó giúp bạn “nổi bật” và trở nên “độc nhất” giữa biển người trong xã hội. Nó có thể giúp bạn tỏa sáng và đạt được nhiều kết quả chất lượng trong cuộc sống, để lại nhiều dấu ấn tốt đẹp trong lòng người khác. Nhưng, nếu không quản lý được cái Tôi ấy, chúng ta sẽ gây đau khổ cho mình và người xung quanh. Người trưởng thành thực sự đều là những người sẵn sàng đặt cái Tôi xuống để lắng nghe câu chuyện từ bất kỳ ai, hoặc là người biết được rõ ràng lúc nào mình nên thể hiện cái Tôi, lúc nào nên im lặng. 

Mình cũng đã từng gặp rất nhiều người mà chính “cái Tôi” của họ đã phá vỡ, hoặc hủy hoại đi một mối quan hệ, một công việc hoặc thậm chí là cả một sự nghiệp và tương lai. Chỉ vì họ chọn sai cách thể hiện, đẩy cái Tôi ra bên ngoài, những tưởng bản thân như một dũng sĩ oai hùng, mà ngờ đâu, là anh hùng…. rơm! Dễ bị bốc cháy, dễ bị người khác thiêu đốt, dễ bị ẩm ướt và hư hại lên mốc khi có ai đó tác động vào. 

Vậy làm sao để bản thân không bị vướng mắc trong chính cái Tôi của mình? Chỉ có một cách đó là: thực tập sống tỉnh thức mỗi ngày.

Nếu bạn còn nhớ thì mình cũng đã từng chia sẻ topic “Hãy trở thành ông chủ đài truyền hình của chính mình” đến với bạn đọc của Truly Inspired, chủ đề “Sống tỉnh thức”. Tuy nhiên, đó chỉ là một phần khá nhỏ nói về việc quản lý cảm xúc và hành động của bản thân. Trong bài viết này, mình muốn đề cập đến 3 điều khác nữa để giúp bạn “Lãnh đạo cái Tôi” của mình sáng suốt hơn, đó là: Thấu hiểu – Tiếp nhận và Nuôi dưỡng. 

Muốn lãnh đạo được “cái Tôi”, hãy thấu hiểu cái tôi ấy
Muốn phát huy “cái Tôi”, hãy biết cách tiếp nhận chính nó
Muốn người khác đi theo “cái Tôi”, phải biết cách nuôi dưỡng đúng đắn.

Thấu hiểu như thế nào?
Thấu hiểu chính là việc bạn nhìn nhận rõ về ưu và nhược điểm của “cái Tôi”. 
Như mình có nhắc ở trên, ưu điểm lớn nhất của cái Tôi đó chính là luôn cho chúng ta cơ hội để được sống là chính mình, để có thể khẳng định rằng mỗi người đều là phiên bản đặc biệt và là duy nhất trên cuộc đời. Chúng ta luôn mang màu sắc bản thể riêng mà cho dù bạn có anh/chị/em song sinh, cũng không thể nào giống 100% được. 

Khuyết điểm của cái Tôi chính là việc dễ khiến ta rơi vào cái bẫy xem mình là trung tâm của vũ trụ, còn tất cả mọi người bên cạnh đều chỉ để “phục vụ” cho mọi ý muốn, sở thích của bản thân ta. Cái Tôi không phát triển đúng cách sẽ còn có thể khiến chúng ta sống một cách cô độc giữa cuộc đời! 

Ví dụ, bạn là một người rất thích quyền lực, hoặc do bản thân sống trong môi trường “quyền lực” quá lâu, bạn sẽ thường có xu hướng muốn “đàn áp” hoặc muốn có uy hơn với người xung quanh. Biểu hiện của tính này rõ nhất trong sinh hoạt gia đình, hoặc khi làm việc nhóm, bạn thường dùng lời nói hoặc hành động để muốn người khác làm theo một cách răm rắp. Những ai phát biểu ý kiến của họ, bạn thường có xu hướng gạt đi, hoặc chỉ nghe sơ qua rồi vẫn “chỉ đạo” đối phương làm theo đề xuất của mình.

Với tính cách này, bạn sẽ khá khó để tạo một đội nhóm làm việc hiệu quả và cũng không dễ tìm thấy sự tôn trọng từ những người xung quanh, họ chỉ làm theo vì quá chán ghét những mệnh lệnh bảo thủ từ bạn, làm cho xong chuyện hoặc họ làm vì họ đang là cấp dưới của bạn mà thôi.

Một người có cái Tôi giống như vậy, nhưng sống tỉnh thức thì sẽ hành động khác đi. Họ sẽ chú ý quan sát khi nào cái Tôi trỗi dậy ham muốn “mệnh lệnh” để có thể chọn cách im lặng, hoặc nói chuyện một cách mềm mỏng hơn với người đối diện. 

Điều quan trọng ở đây là bạn hiểu được “cách thức hoạt động” của cái Tôi ấy như thế nào, khi thể hiện cái Tôi kết quả mọi việc thường tốt hay xấu. Trong trường hợp nào cái Tôi ấy sẽ phát triển tiêu cực nhiều hơn tích cực… Khi đã thấu hiểu, bạn sẽ dễ dàng hơn trong việc xử lý tình huống hoặc biểu hiện bên ngoài của bản thân.

Tiếp nhận ra sao?

Để lãnh đạo được cái Tôi của chính mình, chúng ta không chỉ cần hiểu rõ được nó như thế nào, mà bạn cũng cần học cách tiếp nhận ra sao. Sở dĩ mình nói điều này là bởi vì còn có rất nhiều người không chấp nhận được cá tính, bản ngã bên trong của chính họ.

Ví dụ, một người có cái Tôi lớn, hay nóng nảy, dễ quạu với người khác, luôn khiến cho người xung quanh khó chịu về cái Tôi ấy. Tuy nhiên, bản thân họ hoàn toàn không muốn như vậy. Hay thậm chí là họ ghét trở thành người như thế. Họ mong muốn bản thân trở nên mềm mại, hiểu chuyện, uyển chuyển và thông minh hơn trong giao tiếp. Thế nhưng, kết quả là mỗi lần có việc xảy ra họ đều không điều khiển được cái Tôi hoạt động như bản thân mong đợi, bởi họ vẫn luôn ứng xử như cách thường ngày mà không phải là sự thay đổi như họ từng nghĩ trước khi tình huống xảy ra. Và rồi, họ muốn thay đổi, muốn rời xa, muốn khỏa lấp cái tôi ấy đi.  

Tuy nhiên, bạn thân mến, khi một người càng cố chống chế, càng cố gạt bỏ đi một tính xấu nào đó của mình, thì điều ấy lại trỗi dậy và hoạt động mạnh mẽ hơn. Điều này xảy ra là vì, chính bản thân họ đã không biết cách chấp nhận và tiếp nhận chính khuyết điểm đó của mình.

Khi bạn tiếp nhận, hãy chấp nhận rằng bản thân đang có cái Tôi quá lớn hoặc cá tính của bạn đang không phù hợp với nhiều người, thì khi đó bạn mới có thể điều chỉnh khác đi, bạn nhé! Chúng ta không thể tham lam “Thấy trăng quên đèn” ngay được, nhìn điều tốt đẹp thì muốn vồ lấy ngay, nhưng trong khi đó, cái điều còn chưa được tốt kia vẫn chưa được “nhận dạng” để điều chỉnh và xóa bỏ từ từ! Một chiếc thùng đựng đầy nước bẩn, bạn không tìm cách làm chúng vơi đi dần dần, thì làm sao có thể đổ nước sạch vào, phải không?     

Nuôi dưỡng bằng cách gì?

Nuôi dưỡng có nghĩa là chăm sóc, nuôi nấng, dưỡng dục một ai đó/một cái gì đó từ ngày này qua ngày khác, để nó được phát triển theo hướng tốt đẹp hơn. Thông thường, từ ngữ này được sử dụng đối với một cái cây, động vật hoặc con người. Tuy nhiên, ở đây mình dùng “nuôi dưỡng” khi nói về cái Tôi. 

Bạn đã từng nghe qua câu nói “Nhân chi sơ tính bổn thiện” chưa? Câu này có ý nghĩa rằng mỗi người sinh ra đều mang trong mình hạt giống của sự thiện lành. Qua năm tháng, tùy thuộc vào môi trường, con người, xã hội mà bạn tiếp xúc sẽ góp phần tạo nên và nuôi dưỡng chúng theo như vậy. Bản ngã hay cái Tôi cũng được hình thành và rõ nét dần theo cách đó.

Khi cái Tôi của bạn được nuông chiều quá mức, bạn sẽ dễ trở nên cao ngạo, xem mình là trung tâm, dễ bất hòa với mọi người và khó chịu với mọi thứ xung quanh, dù điều đó nhỏ xíu.

Khi cái Tôi của bạn bị bỏ quên, không được quan tâm và chăm chút, bạn sẽ có xu hướng trở thành người nhu nhược, không có chính kiến, dễ rơi vào “đời sống tầm gửi”, khi mà bạn không thể tự mình quyết định cuộc đời và tương lai của chính bản thân bạn.

Khi cái Tôi của bạn được nuôi dưỡng đúng cách, được quan tâm đúng mực bởi chính bạn, bạn sẽ dễ dàng sống với mọi người xung quanh, được tôn trọng, được yêu mến và đạt nhiều thành công hơn dù ở lĩnh vực nào. Không những thế, bạn cũng sẽ có đời sống nội tâm phong phú, dễ chịu và thoải mái dù đang làm việc hay giao tiếp với bất kỳ ai. 

Nuôi dưỡng cái Tôi sẽ bắt đầu sau khi bạn hiểu rõ, tiếp nhận nó như nó vốn là, không cố gắng tô hồng hay tự đả kích chính mình. Tiếp đến, hãy nhìn thẳng và đối thoại với nó. Bạn hãy dành thời gian “tự vấn” và nhìn nhận lại nhiều hơn đối với các sự vật, sự việc xảy ra xung quanh mình. 

Việc tập cách suy nghĩ “Liệu mình nói/làm như vậy thì có tốt không? Có làm tổn thương người khác không?” trước khi làm gì đó với người khác, sẽ giúp bạn ngăn cản cái Tôi “tung hoành”. 

Tuy nhiên, bạn đừng nhầm lẫn nhé! 

Giữ cái Tôi tỉnh thức không phải là việc bạn liên tục chịu đựng, nhẫn nhịn trước người khác, mà là việc bạn hiểu được tại sao cần phải làm như vậy. 

Khi bạn phân biệt được 2 điều này, có nghĩa là bạn đang trên những bước đầu tiên chạm đến lãnh đạo cái Tôi với sự tỉnh thức.

Khi cái Tôi trỗi dậy, bạn nhìn thấy nó đang trỗi dậy. Khi cái Tôi phóng ra ngoài, bạn nhìn thấy đúng là nó đang như thế dưới hình hài của sự tức giận, kiêu ngạo, bề trên, chỉ trích, xem thường… Sau một thời gian nhìn nhận và ý thức về việc này, bạn mới có thể kiểm soát được và “thu phục” cái Tôi ấy một cách thuần thục. Không để chính bản thân bị dẫn dắt bởi nó, nghĩa là bạn đang đi đúng hướng trong việc lãnh đạo chính mình.

Nói thì đơn giản nhưng thực hành lãnh đạo cái Tôi là một quá trình “khổ luyện”. Mà cái gì cũng vậy, một khi đã trải qua được rèn luyện và vượt thử thách, mọi thứ đều sẽ trở thành quả ngọt dành tặng cho bạn. Càng nuôi dưỡng, chăm bón đúng cách cho cái Tôi, bạn sẽ dễ dàng thu phục lòng người, sẽ luôn có người tin yêu và đi theo bạn, dù bạn đi trên con đường nào, hay cho dù bạn là ai.

Đừng quên trên hành trình lãnh đạo này, nếu bạn cảm thấy khó khăn và không thể làm điều này một mình, hãy nhớ bên cạnh bạn luôn có Truly Inspired nhé! Mình luôn ở đây, hỗ trợ và đồng hành cùng bạn mọi lúc!

Thương bạn lắm,
Truly Inspired