TÔN TRỌNG NGƯỜI KHÁC THỰC SỰ LÀ GÌ?

Nghe qua câu hỏi này, có lẽ một vài người sẽ cho rằng tôn trọng người khác là điều tất yếu, biết từ nhỏ rồi, ai mà chẳng biết phải làm thế nào, cần gì phải phân tích, đúng hong? 

Nhưng mà, bạn đợi chút nha! Hãy cùng đọc xem thử, chúng ta có đang thực sự cùng nói về cùng một điều-một ý nghĩa?

Mình vốn là một người con lớn lên và chịu ảnh hưởng rất đậm từ những nét văn hóa Á Đông, đặc biệt ở đất nước có bề dày truyền thống như quê mình. Từ nhỏ mình đã được nghe người lớn xung quanh luôn nói về việc phải biết quan sát, yêu thương, kính trọng người lớn, chan hòa với người nhỏ, quan tâm để ý đến những người khác,… 

Mình rất biết ơn vì đã được lớn lên với những con người thuần hậu và lễ nghĩa tốt đẹp như vậy. Tuy nhiên, cũng có những khi sự quan tâm thái quá, để ý quá nhiều của người xung quanh, cũng khiến cho nét văn hóa vốn đẹp đẽ bị mất đi sự “duyên dáng”. 

Mong bạn đừng vội nghĩ đây là ý chỉ trích, mà ngược lại, mình thông cảm cho những người đó, vì mình hiểu rằng chẳng qua là do cuộc sống, môi trường khác nhau cũng sẽ hình thành nên những cách ứng xử khác nhau của mỗi người mà thôi. Bên cạnh những người phát huy tốt giá trị và văn hóa ứng xử, thì cũng có những người biến nó trở nên khá khó chịu trong mắt người khác. 

Ví dụ: 
Ở Việt Nam mình, khi quá lâu ngày bạn bỗng nhiên gặp lại ai đó, đặc biệt là bà con thân thích/bạn bè hay hàng xóm lâu năm, thì thường sẽ tay bắt mặt mừng cùng những câu chuyện hàn huyên. 

Nếu chỉ dừng lại ở những việc như hỏi thăm sức khỏe, công việc, những đổi mới trong cuộc sống, và dành cho nhau những lời chúc tốt đẹp,… thì thật tuyệt vời. Nhưng, cuộc sống mà, đâu có đơn giản như vậy 😀 

Sẽ còn có người thêm vào những câu hỏi đại loại như: Làm nghề gì? Nghề đó kiếm được bao tiền? Lương tháng cao không, bao nhiêu? Bữa nay làm tới chức gì rồi hay chỉ làm nhân viên? Có gửi tiền về cho cha mẹ hong? Chồng/vợ lương tháng thế nào?,… Hoặc Sao giờ chưa cưới, kén chọn quá hả? Sao không đẻ đi?,… Oops!! 

Tràng giang đại hải những câu hỏi thăm hơi thái quá, khiến cho cuộc hàn huyên bỗng chốc đi vào tình thế sượng sùng, khi người nghe cảm thấy hong còn muốn trả lời nữa, và chỉ kiếm cách để bước ra khỏi cuộc gặp bất ngờ đó!

Thật ra, những câu hỏi ấy cũng chỉ xuất phát từ sự chân chất, hồn hậu mà những người quen biết, thân thích dành cho nhau. Nhưng, bạn biết hong, có những câu hỏi thật sự khiến người nghe khó chịu bởi vì nó thuộc về sự riêng tư mà không phải ai cũng luôn sẵn sàng chia sẻ! Và cũng không phải ai cũng hiểu được “riêng tư” là điều cần được tôn trọng 🙂 

Đây chính là một trong những điều mình muốn nói với bạn! Hãy cùng mình tiếp tục đi qua 7 kiểu tôn trọng bên dưới, xem xem chúng ta có đồng quan điểm nhau hong nhe!

Tôn trọng người khác thực sự là gì? 

1. Là hiểu rõ rằng – luôn có sự khác biệt trong suy nghĩ của bạn và người khác

Mình có một câu chuyện nhỏ như thế này:
Có một cô bé mình biết, cô ấy không thích hợp làm các công việc văn phòng, không muốn làm việc bó chân một chỗ mỗi ngày. Cho nên cổ lựa chọn làm việc từ xa và làm tự do, nhận việc từ khách hàng rồi hoàn thành nó, sau đó nhận lương đều đặn nhưng vẫn ở nhà, hoặc đi quán cafe làm việc mỗi ngày. Gần đây, cô ấy phát triển thêm một mảng kinh doanh online nữa, cũng có thu nhập tốt, đủ để có thể làm được những thứ mà em thích, học những thứ em cần, lo cho gia đình lớn nhỏ,…  

Nhưng, mỗi lần cổ cùng chồng khăn gói về quê thăm gia đình chồng thì, dù không ai nói ra, nhưng trong hành vi, cử chỉ và thái độ của nhiều người thân bên chồng, cô ấy hiểu mọi người ở đó nghĩ rằng cổ ăn bám chồng. Mặc dù có những tháng, lương của chồng còn không bằng thu nhập của một công việc mà cổ đang làm, dù anh ấy ngày nào cũng phải có mặt ở văn phòng rất đúng giờ, và còn làm Trưởng phòng. Mặc dù biết như vậy, nhưng chưa bao giờ cô em khoe mẽ thật ra chính cô ấy mới là người kiếm tiền chủ yếu trong nhà. 

Cổ còn kể rằng, có bữa, bác hàng xóm nhà chồng qua chơi thấy cô em ngồi bấm điện thoại để tư vấn khách đặt hàng, thì thỏ thẻ nói rằng: 

• Này, con kiếm việc gì mà đi làm mỗi ngày. Chứ ở nhà cắm mặt vào điện thoại như vậy sao mà được, lêu lổng quá. Như con bác này, đi làm văn phòng ở tỉnh hẳn hoi, ban đầu cũng khó khăn lắm nhưng bây giờ ổn định rồi, lương hẳn 8 triệu (~gần 300$), sau lại còn có trợ cấp lương hưu các thứ, ổn định con ạ! Con gái mà, cứ phải kiếm cho mình cái việc, cái nghề!

• Dạ con vẫn có công việc của mình bác ạ.

• Việc gì vậy? Bác nghe kể con toàn ở nhà không đi làm!

• Dạ công việc này không cần đến công ty mà vẫn làm được.

• Thôi, thế thì lương chả bao nhiêu rồi! Con gái bác đi làm cả ngày nên mới được lương cao như vậy đấy! Lại được gặp người này người kia. Con cũng nên như vậy đi, cho nó nở mày nở mặt chồng mày ra con ạ.

• Dạ.

Nói rồi cô em cũng chỉ cười cười cho qua chuyện. Vì cô ấy biết rằng quan điểm của những người lớn và cổ khác nhau. Những người lớn ở nơi làng quê lại sẽ càng khó để hiểu hết công việc mà cổ đang làm. Với họ, từ bao đời nay, cái gì cũng cần có địa vị, chức trách hẳn hoi thì mới đúng là “đi làm” và “có tiền đồ”. Cô ấy hiểu rằng sự khác biệt thế hệ vốn dĩ đã có sẵn, thì có tranh cãi và cố chứng minh thì cũng chẳng thể khớp nhau được. 

Vậy nên, cổ đã chọn im lặng và tôn trọng suy nghĩ của những người lớn ấy. Quan trọng nhất là chồng cô ấy biết, hiểu và yêu thương cổ vậy là đủ rồi. Cổ cũng không sống chung với những người lớn, nên không cần thiết phải quá gắt gao, rạch ròi quan điểm với họ.

Đây chính là đặc điểm của việc tôn trọng người khác, dù họ chẳng nghĩ giống mình. Có thể chúng ta không đồng ý với một người về vấn đề nào đó, nhưng phải tôn trọng cách nghĩ của họ, vì điều ta gặp và điều họ nhìn thấy là khác nhau. 

Không cần phải cố lái người khác theo mình, cũng không tự hạ thấp bản thân vì mình không theo quy chuẩn của người khác. Bạn có thể chia sẻ, đóng góp quan điểm nhưng không thể ép buộc người khác nhất định theo mình. 

2. Là dám yêu, dám tỏ tình nhưng không phải để đòi hỏi người khác đáp lại tình cảm đó của bạn, như cách bạn đã làm 

Không biết bạn có sợ kiểu tình cảm mà khi người ta trao cho bạn nhưng không được bạn đáp lại, thì họ tìm cách đuổi theo, thậm chí là liên tục làm phiền đến cuộc sống cá nhân, khiến bạn mệt mỏi không? 

Mình thì rất sợ. Bởi vì với mình những thứ thuộc về tình cảm, cảm xúc là riêng tư, là sự phù hợp theo rung cảm của trái tim. Chứ không phải vì thấy người ta đối tốt với mình quá nhiều, mà mình phải đáp lễ lại, cũng quan tâm và chăm sóc họ nhưng chẳng thể yêu đương! Như vậy, chính là biểu hiện của việc không tôn trọng tình cảm của người khác, và cũng chẳng tôn trọng cảm xúc của bản thân.

Và ngược lại, nếu như mình có tình cảm với ai đó, mình nói cho họ biết nhưng họ không cảm thấy mình phù hợp, mình cũng sẽ tôn trọng quyết định đó của họ. Bởi vì ít ra, thái độ rõ ràng của họ chính là cách giúp mình có cơ hội tìm được người hợp với mình hơn. 

Tình cảm là tự nguyện, tình cảm là tự do, thậm chí là TỰ TÌNH mà không cần đối phương phải đáp lại chỉ vì bạn đã làm quá nhiều điều tốt cho họ! Nếu bạn thật sự yêu thích họ một cách công tâm, có khi bạn còn thấy sự từ chối của họ cũng rất đáng yêu luôn!  🙂 

3. Là việc ý thức thứ mình thích hoàn toàn có thể là điều người khác rất ghét, hoặc thậm chí xa lánh và bạn phải tiếp nhận điều đó như một điều bình thường

Để dễ hình dung nhất thì mình sẽ đưa ra ví dụ về sự khác biệt giữa một người hướng nội, và một người hướng ngoại.

Người hướng nội thích được ở một mình, họ thường xuyên ở nhà, hoặc nếu phải đi đến nơi đông đúc khác, họ cũng sẽ luôn biểu hiện việc thu mình trong thế giới của họ đến nỗi mỗi khi nghĩ tới những người đó, bạn sẽ thấy hình ảnh “ru rú” ở một chỗ hiện lên rất rõ rệt. Bạn thấy họ thật cô đơn và tẻ nhạt! Khi có một người bạn như vậy, và năm lần bảy lượt bạn đều muốn lôi người đó ra ngoài cùng tham gia các buổi gặp gỡ, tiệc tùng cùng bạn cho họ đỡ buồn, đỡ nhạt.

Bạn – là một người hướng ngoại cho nên luôn nghĩ rằng phải năng động thì mới có năng lượng. Còn trẻ là phải xông xáo, ồn ào, huyên náo lên thì mới xứng đáng là tuổi trẻ. Bạn nạp năng lượng, nạp sự tích cực từ đám đông, nhưng bạn của bạn lại là người lấy năng lượng từ sự yên tĩnh, với một cuốn sách, một tách cafe và một bản nhạc không lời. Sự tĩnh lặng đem đến cho họ nội tâm dồi dào phong phú, cho họ thoải mái nhìn cuộc đời bằng lăng kính sặc sỡ ẩn giấu bên trong. Họ không thích đám đông, chứ không hẳn là thụ động giao tiếp. Nếu không tin, bạn hãy thử ngồi riêng với họ và nói về chủ đề mà họ thích xem. Họ sẽ nói bạn nghe cả ngày với năng lượng rất cao đó!

Cuộc sống vốn được xây dựng dựa trên những thứ khác biệt, hay thậm chí là ngược nhau. Cho nên, việc của chúng ta là tiếp nhận và chung sống một cách thật “hòa bình” với mọi thứ, mọi người mà thôi. Nếu cứ để tâm đến từng sự khác biệt ở người khác, có lẽ chẳng ai chơi được với nhau mất thôi! 😀 

4. Là không cần phải cố gắng tắt đi hào quang của người khác, thì bạn mới rực rỡ 

Mỗi người sẽ luôn có kết quả, thành tựu khác nhau tùy vào cố gắng, tùy vào giai đoạn phát triển bản thân của riêng người đó. 
Khi bạn thấy một người đang thành công đỉnh cao, không có nghĩa là sắp tới họ không gặp thất bại. Ngược lại, khi bạn thấy một người chưa thành công, không có nghĩa là họ mãi mãi không thể!

Chúng ta cần nhớ rằng khi bạn giỏi giang trong vấn đề này, thì sẽ luôn có người khác giỏi điều khác. Và cho dù cả hai cùng làm tốt một lĩnh vực, thì vẫn sẽ có những ưu điểm riêng biệt của cá nhân mỗi người, giúp tạo nên thành công đó, cho nên không nhất thiết phải mổ xẻ chuyện họ giỏi-dở chỗ nào. 

Đặc biệt, trong một tập thể, đội nhóm, chúng ta càng không cần phải cố dập đi hào quang của người khác để mình được rực rỡ. Giống như việc, có thể bạn không nhìn thấy được những ngôi sao sáng trên bầu trời về đêm, nhưng thực ra nó vẫn đang tỏa sáng và làm đúng nhiệm vụ của nó. Giống như việc, khi sao và trăng cùng phát sáng một lúc, thì ánh sáng của mặt trăng cho dù có tỏ rõ đến đâu cũng không che được ánh sáng của ngôi sao. Chúng cùng nhau lấp lánh và ta hoàn toàn có thể nhìn thấy! 

Trong công việc, có thể bạn không đảm nhiệm những vị trí hay vai trò cao, nhưng nếu thiếu đi sự cống hiến của bạn, dây chuyền đó sẽ không thể hoàn thành! Dù bạn là một mắt xích nhỏ bé hay là đầu tàu to lớn, thì nếu thiếu đi người còn lại, cũng khó có thể hoàn thành công việc, đúng không?

5. Là sẵn sàng từ chối người khác một cách lịch sự, nhưng không đánh giá việc làm của họ là như thế nào 

Bạn đã bao giờ từ chối ai đó, hay đã bị ai đó từ chối chưa? Từ chối trong tình cảm, từ chối trong việc giúp đỡ, từ chối trong việc chia sẻ,… Nếu có, cảm giác của bạn lúc ấy thế nào?  Rất khó mô tả, đúng không?

Cả hai thái cực này đều không dễ khi xử lý cảm xúc sau đó. Nhưng việc từ chối một người, hoặc từ chối một đề nghị nào đó từ họ, khó xử lý hơn so với việc bản thân bị từ chối. Bởi vì, chúng ta sẽ thường dễ rơi vào chiếc bẫy của những đánh giá, nhận xét về hành động của người kia, sau khi nhìn về đề nghị hoặc việc làm của họ. 

Không dễ để có thể học cách nhìn nhận mọi thứ công tâm. Và càng không dễ để chúng ta chỉ dừng lại ở việc ghi nhận việc làm nào đó của người khác với mình, mà không có thêm những cảm xúc đánh giá về nó. Nhưng nếu được, hãy cố gắng tập “tính không” như vậy, sẽ không chỉ tốt cho cảm xúc của bạn, điều này còn tránh việc khiến cho người bị từ chối cảm thấy tổn thương sâu. 

Là một người may mắn sống trong thời hiện đại đầy đủ vật chất và văn minh, thì chúng ta cũng nên học cách từ chối một cách thật văn minh và hiện đại, bạn ha!

6. Là giúp đỡ người khác, nhưng không có nghĩa buộc người ta phải công nhận

“Cho đi bất cầu báo” là một trong những điều mình thường chia sẻ và dặn dò những người em trong team mỗi khi các bạn phát tâm làm điều tốt nào đó. Hoặc những lần các bạn tâm sự với mình về việc hữu ích mà bản thân vừa làm, nhưng lại nhận về sự thờ ơ từ người được giúp. 

Có lẽ vấn đề dễ hình dung nhất chính là: cho người khác mượn tiền khi họ đang gặp khó khăn nhưng khi bạn khó khăn, họ không chịu giúp bạn, dù cho bạn biết họ hoàn toàn có khả năng làm điều đó.

Đa phần khi gặp vấn đề này, tâm lý chúng ta sẽ là: khó chịu, tức tối và có phần oán trách bởi vì người ta không giúp mình, không công nhận không ghi nhớ việc mà mình đã giúp họ trước đó, phải hong? 

Nhưng bạn ạ, hãy cố gắng bình tĩnh để nhớ rằng, đúng là khi người đó khó khăn, bạn đã từng giúp họ vượt qua – đây là điều tốt xuất phát từ tấm lòng TỰ NGUYỆN của bạn, không phải người đó thúc ép. Nghĩa là vào lúc đó, bạn hoàn toàn có thể chọn cách giúp hoặc không. 

Tuy nhiên vì tình thương, vì quan tâm nên bạn đã chọn cách giúp họ. Đó là điều tốt đẹp mà bạn có, hãy giữ gìn nó! Còn người khác không công nhận, hoặc không ghi nhớ việc bạn đã làm thì đó cũng là việc của họ. Rất có thể họ chưa nhận ra giá trị trong sự giúp đỡ của bạn, hoặc là do họ không phải là người thường hay công nhận người khác ngoài mặt. 

Vậy thì, sao phải xoắn, phải hong? Việc tốt – đúng đắn bạn vẫn cứ làm, còn lại là việc của người khác, heng!

7. Là ngưng so sánh mình với người khác 

Như ý nghĩa mình đề cập đến trong mục số 4, mỗi người sinh ra đều sẽ có nhiệm vụ dành riêng cho người đó, và bạn cũng vậy. Thật khó để chúng ta có thể bớt tâm so sánh khi nhìn ra cuộc sống xung quanh, nhưng có phải càng nhìn bạn sẽ lại càng cảm thấy bản thân dở ẹc, chẳng bằng bạn bè người quen, đúng hong?

Bởi vì, con người chúng ta vẫn hay có thói quen nhìn lên chứ ít khi nhìn ngang hay nhìn xuống! Vì chỉ nhìn lên, nên bạn luôn thấy những người hơn mình. Quên nhìn xuống để thấy còn nhiều người khó khăn hơn mình, và quên nhìn ngang để thấy, à thì ra còn rất nhiều người đang cùng trên hành trình với mình! Nếu như bạn phóng ánh nhìn ra bao quát hơn, bạn sẽ hiểu được việc nhìn vào thành công của người khác để rồi buồn bã cho sự nghiệp của mình, là một điều vô bổ thật sự!

Việc thôi không so sánh bản thân với xung quanh cũng là một trong những biểu hiện của việc tôn trọng người khác, và tôn trọng chính bạn! Khi không còn so sánh, bạn không sinh tâm đố kỵ hẹp hòi. Khi không còn so sánh, bạn không xem nhẹ giá trị của bất cứ ai, kể cả chính bạn! Mỗi người đều đang làm rất tốt vai trò, công việc, phát huy tài năng và cống hiến tốt nhất có thể rồi! 

Hãy tập trung làm tốt việc của mình, phát triển và nâng cao chính mình, thẳng đường mà đi, bạn nhé! Một ngày nào đó, bạn sẽ nhìn lại và mỉm cười thật tươi với hành trình mà bạn đã nỗ lực, đã tập trung!

Với 7 khái niệm về tôn trọng người khác mà mình chia sẻ trên đây, bạn có thấy đâu đó có hình ảnh bản thân ở trỏng hong? Có khi, những thái độ, ứng xử trông có vẻ rất bình thường, nhưng nó lại ẩn chứa cả một định nghĩa về sự tôn trọng mà chúng ta không để ý!

Tuy nhiên, thật ra thông điệp lớn nhất mà mình mong được chuyển tải đến bạn đó chính là: Học cách tôn trọng mọi thứ thuộc về chính mình, khi đó bạn sẽ thật sự tự biết cách tôn trọng người khác hơn!

Thay mặt team, mình gửi đến bạn một cái nắm tay thật ấm nhé! 
Mong bạn dù đường đi có xa, dù chân có mỏi, thân tâm có mệt, nhưng cũng hãy nhớ trân quý bản thân, và để có thể tôn trọng người bên cạnh, bạn nhé!

Thương bạn lắm,
Truly Inspired